Noodverlichting Wat je moet weten

Wat is noodverlichting en hoe werkt het?

Noodverlichting is verlichting die automatisch aangaat wanneer de reguliere verlichting uitvalt, bijvoorbeeld bij een stroomstoring. Dit type verlichting wordt gevoed door een alternatieve energiebron, meestal een ingebouwde accu in het armatuur. De verlichting helpt bij het verlichten van vluchtroutes, geeft richtingen aan, en zorgt ervoor dat risicovolle (productie)processen veilig kunnen worden afgesloten voordat iedereen in veiligheid wordt gebracht.

Noodverlichting is wettelijk verplicht

Noodverlichting is een essentieel onderdeel van de veiligheid in gebouwen en is daarom wettelijk verplicht. De verplichtingen zijn vastgelegd in de Arbowet, het Bouwbesluit 2012 en de norm NEN-EN 1838, die richtlijnen biedt voor het ontwerp, de aanleg en het onderhoud van noodverlichtingsinstallaties. Deze wet- en regelgeving is van toepassing op alle openbare gebouwen, werkplaatsen en locaties waar mensen bijeenkomen. Regelmatig onderhoud en controle van noodverlichting is daarnaast verplicht om de werking bij noodsituaties te garanderen.

Soorten noodverlichting

Er zijn verschillende soorten noodverlichting, elk met een specifieke functie. Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste typen:

1. Vluchtwegverlichting

Vluchtwegverlichting voorziet de vluchtweg van minimaal 1 lux verlichting bij stroomuitval. Dit zorgt ervoor dat iedereen veilig de vluchtweg kan volgen zonder obstakels of hoogteverschillen over het hoofd te zien. Deze armaturen gaan alleen branden bij spanningsuitval en zijn aangesloten op de noodstand van het armatuur.

Veel armaturen zijn uitgerust met een automatische testfunctie. Een autotest controleert maandelijks gedurende twee minuten de functionaliteit en voert jaarlijks een duratietest van drie uur uit om de accu en ledlamp te testen. Handmatige testen kunnen ook worden uitgevoerd door op de testknop te drukken.

2. Vluchtwegaanduiding

Vluchtwegaanduiding markeert de route naar de nooduitgangen en is herkenbaar aan de groene kleur en pictogrammen, zoals vastgelegd in NEN-EN-ISO 7010. Deze verlichting moet permanent branden en schakelt bij stroomuitval over op de ingebouwde accu. Dit type noodverlichting is essentieel om een veilige evacuatie te waarborgen, ook wanneer er rook of andere belemmeringen zijn.

Net als bij vluchtwegverlichting beschikken veel armaturen over een automatische autonomie-test die regelmatig de functionaliteit controleert.

3. Anti-paniekverlichting

Anti-paniekverlichting leidt mensen bij calamiteiten naar een veilige plek van waaruit zij de vluchtweg verder kunnen volgen. Dit type verlichting zorgt voor een minimaal lichtniveau van 1 lux op de vloer. Anti-paniekverlichting wordt vaak toegepast in ruimtes waar veel mensen samenkomen, zoals kantines en vergaderzalen, om paniek te voorkomen en de evacuatie ordelijk te laten verlopen.

Ook dit type verlichting wordt aangesloten op de noodstand en kan worden getest via de testknop of de automatische testfunctie.

4. Verlichting van werkplekken met verhoogd risico

Op werkplekken met verhoogd risico, zoals in de industrie of laboratoria, is het belangrijk dat bij spanningsuitval processen veilig kunnen worden afgesloten. Deze verlichting moet minimaal 10% van het normale verlichtingsniveau bieden, met een minimum van 15 lux, zodat machines zoals draaibanken of ovens veilig kunnen worden uitgeschakeld.

Volgens de geldende regelgeving is het ook verplicht om extra noodverlichting te plaatsen in laagspanningsruimten en EHBO-ruimten. Dit type verlichting functioneert alleen bij spanningsuitval en kan eveneens handmatig of automatisch getest worden.

Handige tips voor het gebruik van noodverlichting

1. Plaats EHBO-voorzieningen en brandblussers nabij de vluchtwegverlichting, zodat deze in het donker goed zichtbaar zijn.

2. Test jaarlijks de noodverlichting: zorg ervoor dat de armaturen tijdens de test minimaal 1 uur blijven branden en noteer dit in een logboek. Bewaar het logboek op een centrale plaats, bijvoorbeeld in de meterkast of laagspanningsruimte.

3. Pas de noodverlichtingsinstallatie aan bij bouwkundige wijzigingen om ervoor te zorgen dat de vluchtroutes altijd goed verlicht zijn.

4. Sluit noodverlichting aan op de verlichtingsgroep en niet op een wandcontactdoosgroep (wcd). Zo ben je ervan verzekerd dat de verlichting ook brandt bij een stroomstoring in de normale verlichting.

5. Installeer de pictogrammen zorgvuldig: gebruik een sopje om de kap van het armatuur te bevochtigen voordat je de sticker aanbrengt. Zo kun je luchtbubbels gemakkelijk gladstrijken.

6. Correcte plaatsing van pictogrammen: als de vluchtweg rechtdoor gaat, plaats dan de sticker met de pijl omhoog om de juiste looprichting aan te geven.

Conclusie

Noodverlichting speelt een cruciale rol in de veiligheid van elk gebouw en is verplicht volgens de Arbowet en het Bouwbesluit 2012. Het juiste ontwerp, de installatie en het onderhoud van noodverlichting zijn essentieel voor een veilige evacuatie tijdens calamiteiten. Door regelmatig de werking te testen en te voldoen aan de wet- en regelgeving, kun je ervoor zorgen dat je noodverlichting altijd functioneert wanneer dat nodig is.